Prawie 50 lat temu, pierwsze polskie jednostki wojskowe wzięły udział w operacji pokojowej w ramach ONZ na półwyspie Synaj. Misja otrzymała nazwę UNEF II. Od tego czasu Polska była jednym z wiodących państw, jeśli chodzi o udział w wojskowych misjach pokojowych.
Długi staż misyjny i nabyte doświadczenia sprawiły, że Polska była chętnie widziana wszędzie tam gdzie istnieje potrzeba wysłania żołnierzy w błękitnych beretach.
Pierwszy udział Polaków w misjach międzynarodowych datuje się na rok 1953, gdy rząd PRL wysłał swych obserwatorów do Korei. Gdy 27 lipca 1953 roku podpisano traktat pokojowy w Panmundżonie, Polacy weszli w skład dwóch międzynarodowych komisji nadzorujących rozejm. W tych komisjach służyło łącznie ponad 1000 Polaków.
Początkowo polskie kontyngenty wojskowe specjalizowały się głównie w zadaniach logistycznych. Pierwszym z nich był UNEF II (United Nations Emergency Force) na półwyspie Synaj, który przebywał tam od listopada 1973 do stycznia 1980 w sile od 822 do 1026 żołnierzy. Kontyngent ten zapewniał zaplecze logistyczne misji. Polski Szpital Polowy (Polish Field Hospital & Clinics) był odpowiedzialny za zabezpieczenie medyczne. Jednostka logistyczna zajmowała się zapewnieniem wody pitnej i żywności wszystkim kontyngentom, a mniejsza jednostka inżynieryjna odpowiadała za rozminowywanie terenu.
UNDOF (United Nations Disengagement Observer Force), rozmieszczone na wzgórzach Golan, to druga misja ONZ, gdzie Polacy weszli z jednostką logistyczną (od czerwca 1974 do grudnia 1993).
Polski kontyngent logistyczny (POLLOG) w sile 154 żołnierzy, był głównie odpowiedzialny za transport wody, żywności i innych materiałów. W skład wchodziło też laboratorium sanitarno epidemiologiczne.
Od grudnia 1993 roku Polacy przejęli (po wycofaniu się Finów) zadania operacyjne, natomiast zadania logistyczne przejęli Kanadyjczycy.
Powrót do kraju, pierwszej grupy żołnierzy ostatniego polskiego kontyngentu stacjonującego na Wzgórzach Golan miał miejsce 11 października 2009r, drugiej – 29 października, a 14. osobowej grupy likwidacyjnej – 18 listopada 2009 r. Dwaj ostatni Polscy żołnierze – oficerowie Marynarki Wojennej powrócili do kraju 9 kwietnia 2010 zamykając całkowicie kartę historii o służbie Polskich Wojsk w tym zakątku świata.
UNTAG (United Nations Transition Assistance Group) w Namibii. Polska wysłała tam 390 osobowy kontyngent logistyczny (od marca 1989 do maja 1990). Jednostka zarządzała centralnymi składami magazynowymi i zapewniała wsparcie logistyczne dla północnej części obszaru misji. Tak jak w UNDOF-ie, Polacy dzielili się tymi obowiązkami z Kanadyjczykami.
UNTAC (United Nations Transitional Authority in Cambodia). Polska wysłała do Kambodży kontyngent wielkości batalionu z zadaniami logistycznymi i inżynieryjnymi, w sile ponad 700 żołnierzy (od maja 1992 do listopada 1993). Zadania logistyczne obejmowały głównie zaopatrzenie w wodę, żywność i paliwa dla jednostek operacyjnych oraz zarządzanie głównymi magazynami. Nasi saperzy naprawiali drogi i mosty.
UNPROFOR (United Nations Protection Force). Nowym etapem zaangażowania Polski w misje pokojowe ONZ, był udział w zapewnianiu pokoju w byłej Jugosławii. Tu też nasi żołnierze wystąpili po raz pierwszy w charakterze operacyjnym, patrolując obszar nadzorowany, chroniąc ważne instalacje, eskortując konwoje humanitarne, itd.
Misja trwała od kwietnia 1992 do maja 1995 roku, tak więc polski batalion służył w ramach UNPROFOR, a potem UNCRO przez trzy lata.
Następnie w ramach NATO wszedł w skład sił Brygady Nordycko-Polskiej IFOR.
UNIFIL (United Nations Interim Force in Lebanon).
Misja ONZ w południowym Libanie jest obecnie największą misją wojskową pod egidą ONZ. Jest też misją gdzie służy najwięcej Polaków. W skład polskiego kontyngentu wchodzi batalion logistyczny, kompania inżynieryjna, kompania remontowa i szpital polowy (na zdjęciu norweski NCO z tzw. Hygine Teamu pobiera wodę do badania) w sile 470 (do niedawna ponad 600) żołnierzy. Kontyngent zapewnia wsparcie logistyczne dla całej misji liczącej ponad 4500 żołnierzy z dziesięciu państw całego świata. Polacy w 1992 roku przejęli od Szwedów szpital polowy aby w kolejnych latach przejąć batalion logistyczny i kompanię inżynieryjną (też od Szwedów, którzy całkowicie się wycofali) oraz kompanię remontową (od Norwegów, którzy wycofali się ostatnio likwidując swój batalion operacyjny).
Pod koniec 2009, w związku z ogólnym wycofywaniem kontyngentów z misji ONZ, PKW Liban rozpoczął wycofywanie do kraju. 27 października zakończyła działalność kompania manewrowa, 10 listopada odleciała pierwsza grupa żołnierzy, 1 grudnia POLLOG oficjalnie przekazał odpowiedzialność duńskiemu batalionowi logistycznemu a 6 grudnia w Kielcach nastąpiło uroczyste powitanie PKW.
Po dziesięciu latach przerwy w 2019 roku polscy żołnierze powrócili do Libanu. Obecnie PKW UNIFIL liczy ponad 200 żołnierzy.
Do dziś, ponad 150 tys. polskich żołnierzy brało udział w prawie 100 pokojowych i humanitarnych misjach ustanowionych oraz organizowanych przez różne międzynarodowe organizacje, głównie ONZ.
Polacy w misjach ONZ obecnie (stan – luty 2021):
Misja | Kraj | Liczba | Rodzaj |
UNIFIL | Liban | 230 | żołnierze |
MONUSCO | Demokratyczna Republika Kongo | 2 | ekspert |
MINURSO | Sahara Zachodnia | 1 | ekspert |
UNMIK | Kosowo | 1 | ekspert |
UNTSO | Wzgórza Golan | 3 | ekspert |
RAZEM: 237 |
Szczegółowe dane dostępne są na http://www.un.org/en/peacekeeping/resources/statistics/
Polacy w misjach pokojowych – 1953-2007: do zakończenia udziału Polaków w misjach liczba uczestników z roku na rok spadała, np. w listopadzie 2009 było nas w misjach ONZ w sumie 541 osób, a miesiąc później już tylko 36. Dziś mamy 237 Polaków w misjach ONZ.
Nr |
Misje |
Kraj |
Czas trwania |
Liczba osób |
1 | NNSC | Korea | 1953 | 1065 |
2 | ICSC | Wietnam, Laos, Kambodża | 1954-1975 | 1928 |
3 | OTN | Nigeria | 1968-1970 | 5 |
4 | ICCS | Wietnam | 1973-1976 | 650 |
5 | UNEF II | Egipt | 1973-1979 | 11699 |
6 | UNDOF | Izrael, Syria | 1974-2010 | 9540 |
7 | UNGOMAP | Afganistan, Pakistan | 1974-2010 | 4 |
8 | UNIIMOG | Irak, Iran | 1988-1990 | 45 |
9 | UNTAG | Namibia | 1989-1990 | 373 |
10 | OSGAP | Afganistan, Pakistan | 1990-1991 | 2 |
11 | „Pustynna Burza” | Arabia Saudyjska | 1990-1991 | 393 |
12 | UNAMIC | Kambodża | 1991-1992 | 2 |
13 | OSCE | b. Jugosławia | 1991-1994 | 4 |
14 | UNIKOM | Irak, Kuweit | 1991-2003 | 56 |
15 | UNGCI | Irak | 1991- | 62 |
16 | MINURSO | Zachodnia Sahara | 1991- | 27 |
17 | UNSCOM | Irak | 1992- | 8 |
18 | UNIFIL | Liban | 1992- | 7682 |
19 | UNPROFOR | b. Jugosławia | 1992-1995 | 3867 |
20 | UNTAC/UNML | Kambodża | 1992-1994 | 1254 |
21 | OSCE | Gruzja | 1992- | 9 |
22 | OSCE | Górny Karabach | 1992-1993 | 1 |
23 | UNOMIL | Liberia | 1993-1994 | 3 |
24 | UNAMIR | Rwanda | 1993-1995 | 5 |
25 | UNOMIG | Gruzja | 1994- | 26 |
26 | UE | b. Jugosławia | 1994- | 2 |
27 | MNF | Haiti | 1994-1995 | 56 |
28 | UNCRO | Chorwacja | 1995 | 1064 |
29 | UNAVEM II/III | Angola | 1995-1997 | 14 |
30 | UNMOT | Tadżykistan | 1995-2000 | 24 |
31 | IFOR | Bośnia i Hercegowina | 1996 | 931 |
32 | UNTAES | Wschodnia Słowenia | 1996-1997 | 10 |
33 | UNPREDEP | Macedonia | 1996-1999 | 8 |
34 | UNMOP | Chorwacja | 1996- | 5 |
35 | OSCE | Bośnia i Chorwacja | 1996-1998 | 141 |
36 | OBWE | Łotwa | 1996-1999 | 3 |
37 | OBWE | Chorwacja | 1996-2000 | 5 |
38 | MONUA | Angola | 1997-1998 | 8 |
39 | SFOR | Bośnia i Hercegowina | 1997- | 3260 |
40 | OBWE | Macedonia | 1997-1998 | 2 |
41 | OBWE | Bośnia i Hercegowina | 1998-1999 | 2 |
42 | KVM | Kosowo | 1998-2000 | 4 |
43 | AFOR | Albania | 1999 | 140 |
44 | UNMIK | Kosowo | 1999 | 2 |
45 | UNMIBH | Bośnia i Hercegowina | 1999- | 3 |
46 | KFOR | Kosowo | 1999- | 1310 |
47 | MONUC | Kongo | 1999- | 3 |
48 | OBWE | Kosowo | 2000 | 19 |
49 | OS KFOR | Kosowo | 2000 | 531 |
50 | UNMEE | Erytrea, Etiopia | 2000- | 12 |
51 | MIF | Zatoka Perska | 2000-2001 | 6 |
52 | „Alied Harmony” | Macedonia | 2001- | 50 |
53 | „Enduring Freedom” | Kuwejt | 2002 | 40 |
54 | PKW | Afganistan | 2002- | 1340 |
55 | PKW | Irak | 2003- | 15700 |
56 | „Swift Relief” | Pakistan | 2005 | 140 |
57 | EUFOR | Kongo | 2006-2007 | 131 |
58 | Air Policing | Kraje bałtyckie | 2006 | 86 |