Misje pokojowe Polaków

Prawie 50 lat temu, pierwsze polskie jednostki wojskowe wzięły udział w operacji pokojowej w ramach ONZ na półwyspie Synaj. Misja otrzymała nazwę UNEF II. Od tego czasu Polska była jednym z wiodących państw, jeśli chodzi o udział w wojskowych misjach pokojowych.

Długi staż misyjny i nabyte doświadczenia sprawiły, że Polska była chętnie widziana wszędzie tam gdzie istnieje potrzeba wysłania żołnierzy w błękitnych beretach.

Pierwszy udział Polaków w misjach międzynarodowych datuje się na rok 1953, gdy rząd PRL wysłał swych obserwatorów do Korei. Gdy 27 lipca 1953 roku podpisano traktat pokojowy w Panmundżonie, Polacy weszli w skład dwóch międzynarodowych komisji nadzorujących rozejm. W tych komisjach służyło łącznie ponad 1000 Polaków.

Początkowo polskie kontyngenty wojskowe specjalizowały się głównie w zadaniach logistycznych. Pierwszym z nich był UNEF II   (United Nations Emergency Force) na półwyspie Synaj, który przebywał tam od listopada 1973 do stycznia 1980 w sile od 822 do 1026 żołnierzy. Kontyngent ten zapewniał zaplecze logistyczne misji. Polski Szpital Polowy (Polish Field Hospital & Clinics) był odpowiedzialny za zabezpieczenie medyczne. Jednostka logistyczna zajmowała się zapewnieniem wody pitnej i żywności wszystkim kontyngentom, a mniejsza jednostka inżynieryjna odpowiadała za rozminowywanie terenu.

UNDOF (United Nations Disengagement Observer Force), rozmieszczone na wzgórzach Golan, to druga misja ONZ, gdzie Polacy weszli z jednostką logistyczną (od czerwca 1974 do grudnia 1993).
Polski kontyngent logistyczny (POLLOG) w sile 154 żołnierzy, był głównie odpowiedzialny za transport wody, żywności i innych materiałów. W skład wchodziło też laboratorium sanitarno epidemiologiczne.
Od grudnia 1993 roku Polacy przejęli (po wycofaniu się Finów) zadania operacyjne, natomiast zadania logistyczne przejęli Kanadyjczycy.

Powrót do kraju, pierwszej grupy żołnierzy ostatniego polskiego kontyngentu stacjonującego na Wzgórzach Golan miał miejsce 11 października 2009r, drugiej – 29 października, a 14. osobowej grupy likwidacyjnej – 18 listopada 2009 r. Dwaj ostatni Polscy żołnierze – oficerowie Marynarki Wojennej powrócili do kraju 9 kwietnia 2010 zamykając całkowicie kartę historii o służbie Polskich Wojsk w tym zakątku świata.

UNTAG (United Nations Transition Assistance Group) w Namibii. Polska wysłała tam 390 osobowy kontyngent logistyczny (od marca 1989 do maja 1990). Jednostka zarządzała centralnymi składami magazynowymi i zapewniała wsparcie logistyczne dla północnej części obszaru misji. Tak jak w UNDOF-ie, Polacy dzielili się tymi obowiązkami z Kanadyjczykami.

UNTAC (United Nations Transitional Authority in Cambodia). Polska wysłała do Kambodży kontyngent wielkości batalionu z zadaniami logistycznymi i inżynieryjnymi, w sile ponad 700 żołnierzy (od maja 1992 do listopada 1993). Zadania logistyczne obejmowały głównie zaopatrzenie w wodę, żywność i paliwa dla jednostek operacyjnych oraz zarządzanie głównymi magazynami. Nasi saperzy naprawiali drogi i mosty.

UNPROFOR (United Nations Protection Force). Nowym etapem zaangażowania Polski w misje pokojowe ONZ, był udział w zapewnianiu pokoju w byłej Jugosławii. Tu też nasi żołnierze wystąpili po raz pierwszy w charakterze operacyjnym, patrolując obszar nadzorowany, chroniąc ważne instalacje, eskortując konwoje humanitarne, itd.
Misja trwała od kwietnia 1992 do maja 1995 roku, tak więc polski batalion służył w ramach UNPROFOR, a potem UNCRO przez trzy lata.
Następnie w ramach NATO wszedł w skład sił Brygady Nordycko-Polskiej IFOR.

UNIFIL (United Nations Interim Force in Lebanon).
Misja ONZ w południowym Libanie jest obecnie największą misją wojskową pod egidą ONZ. Jest też misją gdzie służy najwięcej Polaków. W skład polskiego kontyngentu wchodzi batalion logistyczny, kompania inżynieryjna, kompania remontowa i szpital polowy (na zdjęciu norweski NCO z tzw. Hygine Teamu pobiera wodę do badania) w sile 470 (do niedawna ponad 600) żołnierzy. Kontyngent zapewnia wsparcie logistyczne dla całej misji liczącej ponad 4500 żołnierzy z dziesięciu państw całego świata. Polacy w 1992 roku przejęli od Szwedów szpital polowy aby w kolejnych latach przejąć batalion logistyczny i kompanię inżynieryjną (też od Szwedów, którzy całkowicie się wycofali) oraz kompanię remontową (od Norwegów, którzy wycofali się ostatnio likwidując swój batalion operacyjny).

Pod koniec 2009, w związku z ogólnym wycofywaniem kontyngentów z misji ONZ, PKW Liban rozpoczął wycofywanie do kraju. 27 października zakończyła działalność kompania manewrowa, 10 listopada odleciała pierwsza grupa żołnierzy, 1 grudnia POLLOG oficjalnie przekazał odpowiedzialność duńskiemu batalionowi logistycznemu a 6 grudnia w Kielcach nastąpiło uroczyste powitanie PKW.
Po dziesięciu latach przerwy w 2019 roku polscy żołnierze powrócili do Libanu. Obecnie PKW UNIFIL liczy ponad 200 żołnierzy.

Do dziś, ponad 150 tys. polskich żołnierzy brało udział w prawie 100 pokojowych i humanitarnych misjach ustanowionych oraz organizowanych przez różne międzynarodowe organizacje, głównie ONZ.
Polacy w misjach ONZ obecnie (stan – luty 2021):

Misja Kraj Liczba  Rodzaj
UNIFIL Liban 230 żołnierze
MONUSCO Demokratyczna Republika Kongo 2 ekspert
MINURSO Sahara Zachodnia 1 ekspert
UNMIK Kosowo 1 ekspert
UNTSO Wzgórza Golan 3 ekspert
RAZEM: 237

Szczegółowe dane dostępne są na http://www.un.org/en/peacekeeping/resources/statistics/

Polacy w misjach pokojowych – 1953-2007: do zakończenia udziału Polaków w misjach liczba uczestników z roku na rok spadała, np. w listopadzie 2009 było nas w misjach ONZ w sumie 541 osób, a miesiąc później już tylko 36. Dziś mamy 237 Polaków w misjach ONZ.

Nr

Misje

Kraj

Czas trwania

Liczba osób

1 NNSC Korea 1953 1065
2 ICSC Wietnam, Laos, Kambodża 1954-1975 1928
3 OTN Nigeria 1968-1970 5
4 ICCS Wietnam 1973-1976 650
5 UNEF II Egipt 1973-1979 11699
6 UNDOF Izrael, Syria 1974-2010 9540
7 UNGOMAP Afganistan, Pakistan 1974-2010 4
8 UNIIMOG Irak, Iran 1988-1990 45
9 UNTAG Namibia 1989-1990 373
10 OSGAP Afganistan, Pakistan 1990-1991 2
11 “Pustynna Burza” Arabia Saudyjska 1990-1991 393
12 UNAMIC Kambodża 1991-1992 2
13 OSCE b. Jugosławia 1991-1994 4
14 UNIKOM Irak, Kuweit 1991-2003 56
15 UNGCI Irak 1991- 62
16 MINURSO Zachodnia Sahara 1991- 27
17 UNSCOM Irak 1992- 8
18 UNIFIL Liban 1992- 7682
19 UNPROFOR b. Jugosławia 1992-1995 3867
20 UNTAC/UNML Kambodża 1992-1994 1254
21 OSCE Gruzja 1992- 9
22 OSCE Górny Karabach 1992-1993 1
23 UNOMIL Liberia 1993-1994 3
24 UNAMIR Rwanda 1993-1995 5
25 UNOMIG Gruzja 1994- 26
26 UE b. Jugosławia 1994- 2
27 MNF Haiti 1994-1995 56
28 UNCRO Chorwacja 1995 1064
29 UNAVEM II/III Angola 1995-1997 14
30 UNMOT Tadżykistan 1995-2000 24
31 IFOR Bośnia i Hercegowina 1996 931
32 UNTAES Wschodnia Słowenia 1996-1997 10
33 UNPREDEP Macedonia 1996-1999 8
34 UNMOP Chorwacja 1996- 5
35 OSCE Bośnia i Chorwacja 1996-1998 141
36 OBWE Łotwa 1996-1999 3
37 OBWE Chorwacja 1996-2000 5
38 MONUA Angola 1997-1998 8
39 SFOR Bośnia i Hercegowina 1997- 3260
40 OBWE Macedonia 1997-1998 2
41 OBWE Bośnia i Hercegowina 1998-1999 2
42 KVM Kosowo 1998-2000 4
43 AFOR Albania 1999 140
44 UNMIK Kosowo 1999 2
45 UNMIBH Bośnia i Hercegowina 1999- 3
46 KFOR Kosowo 1999- 1310
47 MONUC Kongo 1999- 3
48 OBWE Kosowo 2000 19
49 OS KFOR Kosowo 2000 531
50 UNMEE Erytrea, Etiopia 2000- 12
51 MIF Zatoka Perska 2000-2001 6
52 “Alied Harmony” Macedonia 2001- 50
53 “Enduring Freedom” Kuwejt 2002 40
54 PKW Afganistan 2002- 1340
55 PKW Irak 2003- 15700
56 “Swift Relief” Pakistan 2005 140
57 EUFOR Kongo 2006-2007 131
58 Air Policing Kraje bałtyckie 2006 86