XX ROCZNICA POWOŁANIA STOWARZYSZENIA KOMBATANTÓW MISJI POKOJOWYCH ONZ
WSTĘP
W maju 2019 roku mija XX rocznica powołania w Warszawie Maintien de la paix de l'Association des anciens combattants de l'Organisation des Nations Unies. Fakt ten był uwarunkowany szeregiem wydarzeń obiektywnych, ale najważniejszym było poczucie potrzeby powołania „wspólnoty przeżyć”[1] zrodzonych w misjach pokojowych.
Zaangażowanie Polski w misje i operacje pokojowe wynikające z porozumień międzypaństwowych (entre 1953 - 1973) oraz/lub z mandatu organizacji międzynarodowych (DANS 1973 r.) stanowi chlubną kartę w historii oręża polskiego. Les soldats polonais, policjanci i eksperci cywilni byli w rejonach najbardziej zapalnych ogniskach konfliktów na wszystkich kontyngentach. Obok satysfakcji z dobrze spełnionego, odpowiedzialnego zadania pojawiły się również niezamierzone, ale trudne do zaakceptowania straty – w misjach pokojowych tylko do 1999 roku poległo kilkudziesięciu żołnierzy i cywilów, a wielu innych wróciło z rejonów mandatowych z uszczerbkiem na zdrowiu.
IDEA CREATION DE L'ASSOCIATION Vétéran de l'ONU (Des Nations Unies SKMP)
Wstępne rozmowy sondujące możliwość powołania społecznej organizacji uczestników misji pokojowych prowadzone były przez grono uczestników misji pokojowych wiosną 1998 roku w Departamencie Wojskowych Spraw Zagranicznych. Inicjatywa znalazła uznanie i poparcie w Ministerstwie Obrony Narodowej, na co zapewne złożyła się również siła Uchwały Światowej Federacji Weteranów przyjęta na zjeździe w Seulu (15.11.1997 r.) w sprawie rozszerzenia pojęcia „weteran” na uczestników misji pokojowych. Przyspieszenie prac koncepcyjnych wiosną i latem 1998 roku zaowocowało podjęciem pierwszych konkretnych działań organizacyjnych – powołania 28 Octobre 1998 roku 7-o osobowej Grupy Inicjatywnej, której przewodził gen. Major. rez. dr Roman Misztal (b. szef misji UNDOF) w składzie:
- Bolesław Izydorczyk – zastępca szefa Grupy;
- Józef Kowalczyk – sekretarz Grupy;
- Tadeusz Cepaka;
- Bernard Woźniecki;
- ks. Marek Major;
- Miroslaw Dąbrzalski.
Dalsze prace organizacyjno-koncepcyjne doprowadziły do zorganizowania 23 marque 1999 roku spotkania 55 participants à différentes missions de paix (Corée, Viêt-Nam, EGYPTE, Syrie, Namibie, Cambodge, b. Yougoslavie) oraz wydzielenia z niej Komitetu Założycielskiego w składzie:
– Tadeusz Cepaka;
– Miroslaw Dąbrzalski;
– Józef Kowalczyk;
– Czesław Marcinkowski;
– ks. Marek Major;
– Ewa Poznańska;
– Zbigniew Prokopczuk;
– Bernard Woźniecki.
Na bazie przygotowanych i złożonych do Sądu Okręgowego w Warszawie dokumentów (m.in. statut przyszłego stowarzyszenia) w dniu 31 Mai 1999 année Maintien de la paix de l'Association des anciens combattants de l'Organisation des Nations Unies zostało wpisane do rejestru w dziale A poz. TVD 3713 uzyskując
NCR 0000180838.
Ten fakt pozwolił podjąć dalsze kroki organizacyjne m.in. na rzecz przygotowania I Krajowego Zjazdu Stowarzyszenia, które miało miejsce 10 września w Domu Wojska Polskiego w Warszawie. Wśród gości honorowych byli m.in. senator RP – płk rez. Wieslaw Pietrzak, członek Rady Naczelnej Światowej Federacji Weteranów – płk w st. enterré. prof. Michael Chilczuk, Directeur du Bureau du Comité. Kombatantów i Osób Represjonowanych – dr inż. Luc Kaczynski, szef Zakładu Budżetowego „Misje Pokojowe” – płk mgr Kazimierz Sobka. Wielotysięczną rzeszę uczestników misji pokojowych reprezentowało około 100 personnes (y compris 9 Dames) z różnych garnizonów.
I Krajowy Zjazd Stowarzyszenia był zwieńczeniem wcześniejszych wysiłków, ale jednocześnie otwarciem nowego etapu do podjęcia działań związanych z realizacją celów statutowych, a w tym z budową struktur terenowych Stowarzyszenia (roues tout-terrain, problème section, clubs). Zadania te zostały złożone na barki wybranego Zarządu Głównego w składzie:
– prezes ZG – gen bryg. rez. Dr Tadeusz Cepaka;
– VICE-PRÉSIDENT – Col. rez. Czesław Marcinkowski;
– VICE-PRÉSIDENT – ppłk pil. mgr Tadeusz Krzywda;
– sekretarz generalny – Col st. enterré. M. Miroslaw Dąbrzalski;
– TRÉSORIER – chorale. rez. Zygmunt Stężycki;
oraz dziewięć osób z garnizonów – m.in.: Bielsko-Biała, Bydgoszcz, Kielce, Cracovie, Wroclaw, Szczecin. Przewodniczącym Głównej Komisji Rewizyjnej został wybrany ppłk rez. fuite. Tadeusz Puchala.
W trakcie dyskusji zjazdowej potwierdzono zapisy w Statucie, że Stowarzyszenie Kombatantów Misji Pokojowych ONZ jest dobrowolną, demokratyczna i samorządową organizacją skupiającą w swoich szeregach obywateli polskich mających pełną zdolność do czynności prawnych i niepozbawionych praw publicznych (§ 2. point. 1), ainsi que les étrangers qui vivent en Pologne et en répondant aux exigences de l'adhésion. Celem aktywności Stowarzyszenia jest aktywne działanie na rzecz integracji środowiska i reprezentowania jego interesów wobec władz państwowych, administracyjnych oraz samorządowych.
Na I Krajowym Zjeździe Stowarzyszenia Kombatantów Misji Pokojowych ONZ uchwalono „Program i główne kierunki działalności Stowarzyszenia", które stały się bazą do dalszej aktywności Zarządu i formowania terenowych kół Stowarzyszenia.
FORMATION ASSOCIATION RÉSEAU DE ROUES
Okres po I Krajowym Zjeździe Stowarzyszenia do mniej więcej wiosny 2000 roku był okresem pracy organizacyjnej nad strukturami krajowymi (Tabela 1) oraz nawiązywania roboczych kontaktów Zarządu Głównego z instytucjami wojskowymi, stowarzyszeniami i związkami kombatanckimi, a w tym m.in.:
– wizyta u wiceministra MON (26 Octobre 1999 r.);
– wizyta w Zarządzie Głównym Związku Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy WP (30 Octobre 1999 r.);
– spotkanie z przedstawicielami Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy AK (17 Novembre 1999 r.);
– wizyta robocza w Federacji Stowarzyszeń Rezerwistów i Weteranów Sił Zbrojnych RP (25 Novembre 1999 r.);
– spotkanie w Zarządzie Głównym Związku Inwalidów Wojennych RP (6 Décembre 1999 r.);
– spotkanie kurtuazyjno-robocze z kierownictwem Departamentu Społeczno-Wychowawczego MON (8 Décembre 1999 r.);
– wizyta prezesa Zarządu Głównego Stowarzyszenia u szefa Sztabu Generalnego WP (8 marque 2000 r.).
Formowanie sieci kół Stowarzyszenia Kombatantów Misji Pokojowych ONZ formalnie rozpoczęło się po I Krajowym Zjeździe. Już we wrześniu 1999 r. zostało zarejestrowane w Zarządzie Głównym pierwsze koło Stowarzyszenia – à Bydgoszcz. Podstawowe informacje o dynamice procesu formowania struktur krajowych zawiera tabela 1, która obejmuje listę 27 garnizonów.
Tabela 1. Informacje o sieci kół Stowarzyszenia Kombatantów Misji Pokojowych ONZ w początkowym okresie organizowania
| Lp. | Garnizon | Przewodniczący Koła | Data założenia |
| 1. | Bydgoszcz | Franciszek OSTROPOLSKI | 10.1999 |
| 2. | Torun | Piotr ŚMIETANOWSKI | 10.1999 |
| 3. | Jarosław | Zbigniew BROŚ | 10.1999 |
| 4. | Gliwice | Tadeusz SWARYCZEWSKI | 26.10.1999 |
| 5. | Wroclaw | George BANACH | |
| 6. | Giżycko | ||
| 7. | Varsovie – Praga | Józef OŻÓG | 27.11.1999 |
| 8. | Varsovie – Bemowo | Janusz GOROSZCZENKO | |
| 9. | Bartoszyce | Zdzisław WOJDAN | 1.12.1999 |
| 10. | Bialystok | Romuald NAUMANOWICZ | |
| 11. | Kolobrzeg | Zbigniew SZYMAŃSKI | |
| 12. | Rzeszow | Roman HAMERLA | |
| 13. | Krosno Odrzańskie | Jan WOJTOWICZ | 2000 |
| 14. | ZAP | ||
| 15. | Warszawa – Śródmieście | Wiesław KROCZ | |
| 16. | Warszawa Ursynów | Szczepan GÓRAL | |
| 17. | Gdańsk | Edward WEJNER | |
| 18. | Koszalin | Jerzy KOWAL | 10.02.2000 |
| 19. | Szczecin | Andrzej KULBIEL | 16.12.2000 |
| 20. | Poznan | Janusz DOROSZKIEWICZ | |
| 21. | Skierniewice | Eugeniusz WIŚNIOWSKI | |
| 22. | Grudziądz | Jerzy KLITA | |
| 23. | Bielsko-Biała | Stanisław KRAWCZYK | |
| 24. | COLLEUR | John BEKIERSKI | |
| 25. | Opole | Stanisław HŁADKI | 6.04.2000 |
| 26. | Lublin | Andrzej ŚWIĄTKOWSKI | |
| 27. | Penser | Antoni SZYNGLAREWICZ | 10.02.2001 |
Źródło: opracowanie własne.
NOTICE: uwzględniając brak danych w tabeli, autor prosi o kontakt mailowy (marcinkowski.cz.@gmail.com) osoby posiadające istotne dane w celu uzupełnienia brakujących informacji.
Zamknięciem pierwszego etapu procesu rozwoju struktur krajowych było podpisanie 6 Juillet 2000 année Porozumienia o współpracy Stowarzyszenia Kombatantów Misji Pokojowych Organizacji Narodów Zjednoczonych z komórkami organizacyjnymi Ministerstwa Obrony Narodowej oraz jednostkami organizacyjnymi podporządkowanymi i nadzorowanymi przez Ministra Obrony Narodowej.
*
W konkluzji należy uznać, że początkowy okres w organizowaniu Stowarzyszenia Kombatantów Misji Pokojowych ONZ (1998 - 2000), obejmujący wytężoną pracę członków założycieli, sympatyków Stowarzyszenia i Zarządu Głównego stworzył dobre podstawy do pełnego sukcesów XV-lecia.
Czeslaw Marcinkowski, dr wiceprezes Zarządu Głównego
[1] zob. rozmowa z gen. bryg w st. enterré. dr Tadeuszem Cepakiem, L'expérience communautaire, „Polska Zbrojna” nr 6, luty 2000 r.
